Εποχιακή εργασία: οι προκλήσεις της καλοκαιρινής σεζόν για εργαζόμενους και εργοδότες

Στις αρχές του επόμενου μήνα ξεκινά η τουριστική καλοκαιρινή σεζόν σε πολλά ελληνικά νησιά. Επαγγελματίες της εστίασης και του τουρισμού θα αφήσουν τις δουλειές τους στην Αθήνα και θα περάσουν τους επόμενους τέσσερις έως επτά μήνες προσπαθώντας να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις ξένων και ελλήνων τουριστών. Το MyJobNow ήδη φιλοξενεί εκατοντάδες αγγελίες εποχιακής εργασίας (μπορείτε να τις δείτε κλικάροντας εδώ) σε ορισμένους από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς των Κυκλάδων (Μύκονος, Σαντορίνη, Ρόδος) και των Επτανήσων (Ζάκυνθος, Κέρκυρα), οπότε θεωρήσαμε χρήσιμο να συζητήσουμε ορισμένες από τις δυσκολίες που έχουν να αντιμετωπίσουν οι εργαζόμενοι.

Η υπόθεση σεζόν είναι ένα ακόμα εξαιρετικά περίπλοκο θέμα που αφορά τόσο τους εργαζόμενους όσο και τους εργοδότες της εστίασης και του τουρισμού. Ειδικά στα νησιά των Κυκλάδων και των Επτανήσων που συγκεντρώνουν σημαντικές τουριστικές ροές ήδη από τον Απρίλιο, η διαχείριση του προσωπικού σε επίπεδο ψυχολογίας και συναισθηματικής ενέργειας μπορεί να αποβεί καθοριστική για την επιτυχία της εκάστοτε επιχείρησης.

Όπως είδαμε σε προηγούμενο άρθρο, ο ψυχολογικός παράγοντας είναι ίσως η πιο κρίσιμη παράμετρος για την αποδοτικότητα του εργαζόμενου. Σε συνθήκες καθημερινής εργασίας, πολλές φορές χωρίς ρεπό για εβδομάδες, είναι λογικό να περιμένουμε προστριβές και μικρο-συγκρούσεις. Για τον εργαζόμενο, το θέμα είναι να επικοινωνεί χωρίς φόβο τα προβλήματα και τις δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει καθημερινά, και για τον εργοδότη, να δημιουργήσει μια κουλτούρα που θα επιτρέπει στους εργαζόμενους να εκφράζονται και, ως εκ τούτου, να αποσυμπιέζονται από τη δύσκολη καθημερινότητα.

Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τα προβλήματα των εργαζομένων ως εξής:

Δύσκολα ωράρια

Είναι πολύ λογικό η καλοκαιρινή σεζόν να μην επιτρέπει «κανονικά ωράρια.» Πολλές φορές ο εργαζόμενος θα δουλέψει βάρδιες των εννέα, δέκα και έντεκα ωρών, στο πλαίσιο αντίστοιχης συμφωνίας που έχει κάνει με τον εργοδότη. Το γεγονός ότι τα ωράρια αυτά είναι προϊόν συμφωνίας, δεν σημαίνει ότι δεν είναι απαιτητικά και, μακροπρόθεσμα, εξαντλητικά για έναν εργαζόμενο.

Λίγα ρεπό

Ξανά, οι έξη ή και επτά ημέρες εργασίας είναι προϊόν συμφωνίας, αλλά παραμένει μια εξαιρετικά δύσκολη εργασιακή συνθήκη. Ο εργοδότης πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη του αυτό το δεδομένο όταν κρίνει την απόδοση του εργαζόμενου και να φροντίζει να μειώνει τις εντάσεις σε επίπεδο επικοινωνίας.

Απαιτητικοί πελάτες

Οι απαιτήσεις των πελατών αυξάνονται εκθετικά στις καλοκαιρινές διακοπές τους. Πολλές φορές ο εργαζόμενος βρίσκεται μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις χωρίς να φέρει ευθύνη. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο εργοδότης πρέπει να δείξει στον εργαζόμενο ότι είναι με το μέρος του και αναγνωρίζει την προσπάθειά του.

Συγκατοίκηση

Οι εργαζόμενοι μοιράζονται συνήθως ένα μικρό δωμάτιο μαζί με δύο ή και τρεις ανθρώπους. Προφανώς, οι δυνατότητες στο κομμάτι της στέγασης είναι πολύ περιορισμένες και οι διαθέσιμες εγκαταστάσεις οριακά επαρκείς. Για το λόγο αυτό ο εργοδότης πρέπει να συνυπολογίζει αυτό το δεδομένο στις δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει ο εργαζόμενός του.

Καθημερινή τριβή με τους συναδέλφους

Η εποχιακή εργασία συνεπάγεται καθημερινή επαφή με τους συναδέλφους για πολλές ώρες και εκτός εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι οι πιθανότητες διαπληκτισμών ανάμεσα στους εργαζόμενους αυξάνονται, ομοίως και τα αρνητικά συναισθήματα. Ένας εργοδότης πρέπει να λαμβάνει υπόψη του αυτή τη διάσταση και να φροντίζει να μειώνει τις απότοκες εντάσεις ανάμεσα στα μέλη του προσωπικού του.

Ας δούμε τι είχαν να μας πουν τρεις εργαζόμενοι του τουρισμού και της εστίασης που έχουν δουλέψει σε πόστα εποχιακής εργασίας σε ορισμένους δημοφιλείς καλοκαιρινούς προορισμούς.

Άννα Φερλαχίδου

Έχω δουλέψει σεζόν στη Νάξο για ένα καλοκαίρι. Κατέβηκα στο νησί αρχές Ιουνίου και έκανα δοκιμαστικό για να διαπιστώσουν οι εργοδότες μου αν τους έκανα για τη δουλειά που με ήθελαν. Στην αρχή ήμουν αρκετά αγχωμένη γιατί δεν είχα δουλέψει ξανά, ούτε σεζόν, ούτε στο συγκεκριμένο κλάδο. Αφήνοντας τη δουλειά μου στην Αθήνα, πήρα μεγάλο ρίσκο γιατί εάν δεν τους έκανα, θα έμενα άνεργη. Από την άποψη αυτή, η επιλογή μου ήταν λανθασμένη. Δούλευα πολλές ώρες και, κατά συνέπεια, η κούραση ήταν τεράστια. Η αλήθεια είναι ότι δέθηκα με τα παιδιά που δουλεύαμε μαζί και έτσι, λίγο το καλοκαίρι, λίγο το νησί και η καλή παρέα, πέρασα πολύ όμορφα. Ωστόσο, η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η διαμονή. Όταν δουλεύεις σεζόν, είσαι υποχρεωμένος να συγκατοικείς σε ένα μικρό δωμάτιο μαζί με δύο ή και τρεις ανθρώπους ακόμα. Σε συνδυασμό με τα εξαντλητικά ωράρια, αυτή η συνθήκη με οδήγησε πολλές φορές στα όρια μου και κάποιες δύσκολες στιγμές, σκέφτηκα ακόμα και να παραιτηθώ.

Τασος Λάλας

Έχω δουλέψει εφτά σεζόν σε μπαρ, κλαμπ, εστιατόρια και ξενοδοχεία, στις Κυκλάδες και τα Επτάνησα στη Σκιάθο, τη Νάξο, τη Μύκονο, τη Σαντορίνη, την Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο και τη Μεσσηνία. Η βάρδια στα κλαμπ ήταν 10-6 και στα υπόλοιπα 8-4. Στο πικ της σεζόν δούλευα επτά ημέρες την εβδομάδα, όταν όμως έπεφτε η δουλειά, στην αρχή και στο τέλος της σεζόν, έπαιρνα και κάποια ρεπό. Ο όγκος της δουλειάς είναι τεράστιος, όμως πρέπει να θυμάται κανείς ότι όταν δουλεύεις σεζόν, κάνεις μια συμφωνία. Το βασικό είναι τι deal θα κάνεις, πότε θα παίρνεις ρεπό, πόσα χρήματα θα πληρώνεσαι κ.ο.κ. Ο εργοδότης σου προτείνει κάποια πράγματα, εσύ κοστολογείς το επίπεδο των υπηρεσιών σου και αν δεν σου κάνει αυτό που σου προσφέρουν, απλώς δεν συνεργάζεσαι. Τώρα, αν άλλα έχεις συμφωνήσει και άλλα γίνονται στην πορεία, τότε τίθεται ένα θέμα ηθικής τάξης. Ο καθένας μας πρέπει να έχει την ευθύνη των λεγομένων του. Στην αντίθετη περίπτωση αντιμετωπίζουμε καχύποπτα ο ένας τον άλλο και σε αυτήν τη βάση τίποτε δεν μπορεί να λειτουργήσει. Πολλοί επιλέγουν τη σεζόν για να δουλέψουν πολύ και να βγάλουν κάποια χρήματα για το Χειμώνα. Αρκετοί, όμως, δεν έχουν τις αντοχές να ανταπεξέλθουν σε ένα τόσο απαιτητικό πρόγραμμα, γιατί υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους. Η εποχιακή απασχόληση είναι μια εξαιρετικά δύσκολη και, πολλές φορές, ψυχοφθόρα εργασιακή συνθήκη. Θεωρώ ότι υπάρχουν πολλοί εργοδότες εκεί έξω που μπορούν να διακρίνουν αν κάποιος είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις απαιτητικές συνθήκες. Για παράδειγμα, αν κάποιος έρθει και σου πει ότι μπορεί να δουλέψει για 150 ημέρες σερί, καταλαβαίνεις ότι δεν μπορείς να τον εμπιστευτείς. Επίσης, υπάρχουν πολλοί εργοδότες που τιμούν τις συμφωνίες που κάνουν. Εγώ και τις εφτά σεζόν που δούλεψα, έλαβα όσα είχα συμφωνήσει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε κάθε δουλειά παίζει σημαντικό ρόλο η επικοινωνία ανάμεσα στα συμβαλλόμενα μέρη, οπότε όταν μιλάς με κάποιον για δουλειά πρέπει να διαπραγματευτείς, να έχεις εμπιστοσύνη στις δυνάμεις και τις δεξιότητές σου, αλλά να ξέρεις να αναγνωρίζεις και τα όριά σου.

Έβαν Προυσαεύς

Όπου και να δουλέψεις την καλοκαιρινή σεζόν στην Ελλάδα θα αντιμετωπίσεις δυσκολίες, το μπαρ είναι ακόμα μία δουλειά και μάλιστα καθόλου εύκολη. Το πού θα επιλέξεις να δουλέψεις σαν εποχιακός φυσικά έχει μεγάλη σημασία. Με το ρυθμό που αυξάνεται ο τουρισμός στην Ελλάδα, προορισμοί όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Κρήτη δουλεύουν από Μάρτιο μέχρι Οκτώβριο (ακολουθώντας Ibiza και Monaco), οπότε δεν ξέρω κατά πόσο είναι δόκιμο να μιλάμε για εποχιακή εργασία. Το να μπορείς να εργάζεσαι τόσους μήνες με ελάχιστα ρεπό, πολύ ζέστη, συνεχή και επίπονη δουλειά είναι ξεκάθαρα απόφαση, και δεν είναι για όλους. Είναι mindset με βασικό στόχο να δουλέψεις όσο περισσότερο γίνεται, ακόμα και τις νεκρές περιόδους (opening & closing season), για μεγαλύτερα έσοδα. Συνεπώς, όταν κανείς αποφασίζει να δουλέψει σεζόν, πρέπει να ξέρει ότι οι δυσκολίες θα είναι μεγάλες και ότι θα έρθουν στιγμές που θα ζοριστεί έντονα. Το θέμα είναι να έχεις στόχους: θέλω να μαζέψω τόσα χρήματα και να ξεκουραστώ μετά για κάποιους μήνες ή να ταξιδέψω· θέλω να γνωρίσω επαγγελματίες του κλάδου μου και να επιδιώξω συνεργασίες είτε στην Ελλάδα είτε εκτός Ελλάδας· θέλω να τεστάρω το επίπεδό μου και να δω αν μπορώ να δουλέψω στο υψηλότερο επίπεδο, υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Υπάρχει βέβαια και η εκδοχή της «αρπαχτής», ή μιας πιο χαλαρής σεζόν, όπου δουλεύεις για δύο - δυόμιση μήνες, τους πολύ δυνατούς, και τις περισσότερες φορές καταλήγεις αναλώσιμος. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δύσκολο να έχεις σημαντικά οφέλη, μακροπρόθεσμα.